Leestijd ± 8 minuten
Pianoles voor beginners,
wat is de beste manier?
Je wil piano leren spelen en bent op zoek naar pianoles voor beginners. En dan natuurlijk de beste manier. Het meeste waar voor je geld. De minste moeite voor het beste en snelste resultaat.
Na het lezen van dit artikel weet je precies wat de beste manier voor jou is. En voor alle andere liefhebbers. De beste pianoles voor beginners is namelijk heel goed objectief te bepalen. En weten wat het is kan je veel tijd, geld en frustratie besparen.
Piano leren spelen
Je wil piano leren spelen. Maar wat houdt dat ‘leren’ nou eigenlijk in?
Wanneer je nieuwe kennis of een nieuwe vaardigheid krijgt aangereikt en deze een tijdje vaak (of op z’n minst vrij regelmatig) herhaalt, maken jouw hersenen er nieuwe, extra of betere verbindingen voor aan. Een beetje vergelijkbaar met spiergroei door training.
Hierdoor wordt deze kennis steeds makkelijker en sneller toegankelijk. Of de vaardigheid steeds makkelijker uit te voeren. Op den duur is de kennis er automatisch of de vaardigheid gaat automatisch. Allemaal zonder (bewust) na te denken of aan te sturen.
Zo kun je bijvoorbeeld praten terwijl je aan het fietsen bent omdat het fietsen automatisch gaat. Ondanks dat je heel veel dingen tegelijk doet terwijl je fietst. Belangrijk voor leren en uiteindelijk automatiseren is dus zowel het verkrijgen van de juiste kennis of instructies als het op z’n minst vrij regelmatig herhalen ervan. Dat wat we studeren of oefenen noemen. Eenmaal geautomatiseerd verleer je dingen vrijwel niet – in ieder geval slechts heel langzaam. Zelfs als je ze een hele tijd niet meer ‘gebruikt’ pik je het weer heel snel op.
Het ‘geheim’ van mensen die heel goed piano kunnen spelen is dat ze heel veel pianokennis en pianovaardigheden hebben geautomatiseerd. Hierdoor kunnen ze hele moeilijke dingen spelen terwijl ze hersenruimte over hebben om bewust zorg te besteden aan de uitvoering ervan. En tegelijk kunnen ze ook nog goed samenspelen met andere musici terwijl ze oog hebben voor het publiek bijvoorbeeld. Het lijkt welhaast bovenmenselijk maar het kan dus allemaal bereikt worden met studie en oefening. Talent maakt het geheel makkelijker.
Pianoles bouwstenen
Bij het verkrijgen van de juiste kennis en instructies is naast de kwaliteit ervan – je wilt tenslotte geen foute dingen aanleren – één ding het belangrijkst: de volgorde waarin je ze krijgt aangereikt.
Want verbindingen kunnen je hersenen alleen maken als er al iets is om ze tussen te maken. De juiste bouwstenen moeten dus al aanwezig zijn om iets nieuws te kunnen leren.
Ter vergelijking: je begint niet aan het dak zonder dat er eerst muren zijn en niet aan muren zonder goede fundering. Ter voorbeeld: je kunt iemand niet uitleggen wat ‘donkerblauw’ betekent als deze nog niet weet wat ‘blauw’ en ‘donker’ betekenen. Dat zal je dan eerst moeten uitleggen. En hopen dat ze al weten wat ‘kleur’ en ‘helderheid’ zijn 🙂
De volgorde is dus zeer belangrijk samen met de aanwezigheid van elke essentiële bouwsteen in het leerproces. Mis je een essentiële bouwsteen dan kom je niet verder. Kom je toch op de één of andere miraculeuze manier verder, dan hebben je hersenen waarschijnlijk een foute verbinding gemaakt – zonder dat jij het weet. En die gaat dan de rest van het leerproces saboteren. En jij weet dan niet waarom je zo langzaam en zo weinig vooruitgang boekt.
Pianoles methodes
Voor de komst van het internet waren de verschillende methodes om piano te leren spelen slechts varianten op hetzelfde thema. De kern bleef gelijk: wat we meestal ‘echte pianolessen’ noemen. Niet vreemd – die methode heeft zich volledig uitgekristalliseerd gedurende minstens tientallen jaren. En bewezen te werken voor iedereen die het echt wil leren en dus ook wil oefenen met enige regelmaat. Zo meer over die echte pianolessen.
Online worden nu echter vrijwel uitsluitend (er is gelukkig een uitzondering– ook daarover straks meer, omdat ook dit verhaal uit essentiële bouwstenen bestaat) zelfverzonnen ‘snel & makkelijk-methodes’ aangeboden. Want snel & makkelijk verkoopt. Dat wil iedereen wel.
Probleem is dat om ‘snel & makkelijk’ waar te kunnen maken een soort keyboard-lessen wordt aangeboden. Dan heb je namelijk alleen noten voor de rechterhand en dat maakt het makkelijker. Alleen is het geen pianoles, zal echte piano bladmuziek vervolgens niet speelbaar zijn en zullen de resultaten nooit zo karakteristiek rijk aan klank en ritmiek zijn als typische pianomuziek – maar dat wordt er niet bij gezegd. Een beetje als leren drummen met 1 arm en 1 been.
Je kunt overigens wel echt piano leren spelen op een simpel keyboard. Je hebt echt niet direct een digitale of akoestische piano of vleugel nodig; laat staan een Steinway & Sons. Een simpel keyboard is in het begin (eerste 1 á 2 jaar) geen belemmering. Maar dat is dus iets anders dan op een keyboard-achtige manier leren spelen zoals in die zelfverzonnen ‘snel & makkelijk’ methodes. Maar wat is nu het verschil met echte pianolessen?
Echte Pianolessen
Bij echte pianolessen – en zoals gezegd bestaat die optie dus ook online waarover straks meer, dus dit is niet een pleidooi voor dure privélessen of muziekschool abonnementen – leer je van noten spelen voor de linkerhand en de rechterhand. Waarbij je leert beide handen onafhankelijk van elkaar ‘aan te sturen’: ritmisch en dynamisch (qua volume en speelwijze zeg maar). Dit is waardoor je de meest unieke en karakteristieke eigenschap van de piano kan gaan benutten – namelijk dat het als een compleet orkest of band in 1 instrument kan functioneren en klinken.
Of je nu denkt aan bijvoorbeeld Einaudi, boogie-woogie of Debussy; ze vereisen het vermogen met twee handen echt goed onafhankelijk te kunnen spelen. En dat leer je het best, snelst, makkelijkst en in de meeste gevallen uitsluitend door echte pianolessen te volgen.
Want alleen met noten zie je direct en precies wat er gebeurt. Naspelen op zicht en gehoor gaat misschien nog redelijk vlot bij een heel simpel deuntje, als het maar even complexer wordt kost het ongelofelijk veel meer moeite. Iedereen kan vrij makkelijk een zin of misschien zelfs 2 of 3 zinnen uit het hoofd leren. Maar een bladzijde, laat staan een hoofdstuk of boek zal vrijwel niemand lukken. Helemaal niet als het een beetje complexe zinnen zijn. Dan is het toch handig dat je echt hebt leren lezen. En zo is het dus ook met echte pianolessen waarin je echt hebt leren noten lezen voor beide handen.
Met akkoorden en akkoordsymbolen spelen
Daarnaast (dus extra, niet als basis) leer je als lichte muziek je interesse heeft idealiter ook nog over akkoorden en akkoordsymbolen zodat je nog meer van de beschikbare bladmuziek kunt leren spelen. En als je dat wilt ook vrijer en minder van noten kunt gaan spelen.
Maar deze zaken hebben dus alleen echt waarde op een piano wanneer je eerst (volgorde van bouwstenen en aanwezigheid van alle essentiële bouwstenen) hebt geleerd met twee handen onafhankelijk van bladmuziek te spelen. Dan vallen al die nieuwe puzzelstukjes op hun plaats. In plaats van dat je een steeds grotere berg puzzelstukjes krijgt waarmee je eigenlijk niks kunt omdat je niet weet waar ze thuis horen.
Dus ook als je uiteindelijk lekker vrij wilt spelen leer je dat het snelst door eerst van noten te leren spelen. Er zijn gigantisch veel meer fantastische improvisatoren die echte pianolessen hebben gevolgd dan die het zichzelf hebben aangeleerd.
Piano Leraar voor beginners
Nu weet je dus ook waarom een goede piano docent zo belangrijk is. Want die weet wat essentieel is en in welke volgorde de bouwstenen moeten worden aangereikt.
Nu weet je ook gelijk waarom zelf maar wat aan ploeteren wellicht ‘lekker goedkoop’ is, maar uiteindelijk weinig vreugde en resultaat zal brengen. Als het je al iets zal brengen dan is dat vele malen minder, met vele malen meer moeite en in veel meer tijd dan wanneer je goed les zou hebben gekregen. Gratis tegen de hoogste prijs dus.
Wil je goedkoop? Tuurlijk, wie wil dat niet. Goedkoop, maar wel goed. Nou, de beste leraar is de beste koop. Niet alleen kwalitatief, maar vaak uiteindelijk ook echt goedkoper. Dat laatste had je waarschijnlijk niet verwacht.
Een goede docent zorgt er namelijk ten eerste voor dat jij echt leert piano spelen – zodat jij krijgt wat jij wilt. En dat beter, sneller en makkelijker dan bij een minder goede docent. Bij een slechte docent lukt het niet eens. Met een goede docent komen resultaten sneller en dus daardoor meestal al niet duurder in totaal. En die resultaten zijn ook nog beter en makkelijker te behalen. Daarom is de beste leraar veruit de beste koop. Zolang je bereid bent op z’n minst regelmatig te oefenen natuurlijk. Anders is alles weggegooid geld. Zoals gezegd kun je niet leren zonder studeren c.q. oefenen.
De slimme keuze
Overigens; een goede leraar kan goed kennis overdragen en op z’n minst behoorlijk goed spelen. Beiden zijn belangrijke bronnen voor een pianoleraar die weet waarover die praat. Je moet overzicht hebben over de hele af te leggen weg. Niet alleen dat beginstukje. Anders kies je als leraar in je lesmethode zomaar voor een ‘kortere route’ die uiteindelijk blijkt te eindigen in een doodlopende weg, maar dat kun je niet weten, omdat je daar nog niet geweest bent.
Online zie je namelijk nogal eens verhalen in de trant van “omdat ik nog maar net het beginstadium voorbij ben weet ik beter hoe je het begin leert dan iemand voor wie dat beginstadium lang geleden is”. Of “omdat ik het mezelf heb geleerd weet ik goed hoe jij het jezelf kan leren”. Oftewel: kies voor een hersenchirurg die net begonnen is aan z’n opleiding of een beginner die zelf een systeem heeft verzonnen. Mag. Echter wellicht geen goed idee. Ervaring heeft namelijk enorme meerwaarde. Waarvan jij kan profiteren. Goed idee!
Hulpmiddelen om piano te leren spelen
Oplichtende lampjes in toetsen, stickertjes met notennamen op de toetsen, camera ingezoomd op de handen, ‘mee-scrollende’ bladmuziek, video’s die je langzamer af kunt spelen; dat zijn typische dingen waarvan beginners (leken) vaak denken dat ze super handig zijn om piano te leren spelen. Die dingen maken het makkelijker. Toch?
Nee. Want je leert kijken naar de verkeerde dingen en je zorgt ervoor dat je een gevangene blijft van die hulpmiddelen.
In plaats van noten en toetsen te leren herkennen aan ‘vorm, omgeving en locatie’ ga je letten op camerabeelden van vingers die toetsen indrukken en lampjes of stickertjes. Bij mee-scrollende bladmuziek (bladmuziek in beeld waarbij je ziet waar je bent in de muziek omdat deze ‘meebeweegt’) komen de problemen bij muziek die niet mee-scrolled. Dat ben je dan niet gewend. En het zelf ‘volgen’ van bladmuziek moet je dan alsnog leren. Zonder die hulpmiddelen moet je dus alles opnieuw leren terwijl je ook nog die oude gewoontes moet afleren.
Video’s langzamer af kunnen spelen is gewild om wat men ziet en hoort na te kunnen spelen. Maar dat soort – in vergelijking tot noten kunnen lezen – super onhandige praktijken heb je helemaal niet nodig als je van noten leert spelen. Alles staat namelijk in de bladmuziek te lezen en duidelijker dan op welke manier dan ook. Ook vingerzettingen staan erbij en deze leer je in echte pianolessen ook nog zelf maken voor wanneer deze er niet bij staan.
Vingerzettingen – een niet te onderschatten onderdeel van piano spelen – zijn deels persoonlijk omdat iedereen nu eenmaal andere handen heeft. Ook daarin is het van groot belang om eerst de basis goed te leren en dan te leren hoe je deze op maat kunt maken. Zoals je dat in echte pianolessen leert. Het zorgt ervoor dat je je veel sneller ontwikkelt.
Overigens is op gehoor dingen uitzoeken zeker niet slecht. Dat is een fantastische toevoeging. Als je het kunt. En zolang je het maar niet ziet als een snelle en makkelijke manier om piano te leren spelen. Want dat is het zeker niet.
Uiteindelijk kom je met al die hulpmiddelen sowieso niet veel verder dan ‘Boer, daar ligt een kip in het water’-achtige deuntjes. Want meerdere toetsen/noten tegelijk en/of een wat complexer ritme wordt al zeer snel een onduidelijke bende aan lampjes, stickers of vingers in een video. Kortom: hulpmiddelen?
Pianoles voor beginners – de beste manier
Nu weet je wat de beste manier van pianoles voor beginners is. En waarom.
Echte pianolessen van een zo goed mogelijke docent dus. Privé, op een muziekschool of online bij die ene uitzondering. Wie die uitzondering is zie je hieronder.
Echte lessen beperken zich allang niet meer tot klassieke muziek als je dat wilt. En als je docent (ook) thuis in lichte muziek is natuurlijk. Eerst even checken.
Je opties op een rijtje:
- privéles;
- muziekschool (2x zo goedkoop als privé maar minder keuzevrijheid qua docenten);
- online (ook nog eens zo’n 4x goedkoper dan muziekschool en dus 8x goedkoper dan privé). Echte pianolessen, online dus, in allerlei stijlen en ook nog eens van één van de besten: de online pianolessen van Cor Bakker – klik hier voor meer info over de lessen van Cor